Plek om je jager-verzamelaar te voelen

Marco Matla (44) is bedenker, beheerder en coördinator van Koningsspil, het voedselbos in bij De Sociale Moestuin in Papendrecht.

Midden in een sloot lag een loos eilandje. Een ongedefinieerd stukje park, met een hek eromheen, niets te doen. Totdat Marco besloot om er wel iets mee te doen. Dat was drie jaar geleden.

Voedselbos

Een voedselbos is een kruising tussen een tuin en een bos, met vooral eetbaar groen, dat zichzelf in stand houdt. Een wild idee, dat ‘wonder boven wonder’ door de gemeente werd goedgekeurd, aldus Marco.

Beleving

Zoals de term ‘bos’ al suggereert, heb je een lange adem nodig om het volledig tot wasdom te laten komen. Marco: “Na vijf jaar moet je echt een bosgevoel kunnen hebben. Van: zo, hallo, dát is een boom.” Toch kun je er nu al, na drie jaar, volop hoogstamvruchten, bessen, bramen en noten oogsten. “Eigenlijk gaat het meer om de beleving. Van lekker wandelen en gratis plukken. Dat je je weer een jager-verzamelaar kunt voelen, ergens loopt en denkt: hé, een lekkere appel. Dat kinderen kunnen struinen en vies worden. In de modder banjeren en voelen dat dat leuk is. De rest van het park is betegeld. Wie het voedselbos in wil, moet van het pad af, het gras in.”

Samen met de natuur

Hier geen aangeharkte perkjes, en geen hulpmiddelen om de ontwikkeling van de planten te beïnvloeden. “Hier gaan we samen mét de natuur aan de gang.” Marco geeft bijvoorbeeld geen water, de planten moeten hun eigen houtje van de Nederlandse regenbuien laten groeien. De kruiden die hij probeerde te introduceren, overleefden de droge zomers niet. Wat werkt wel? Mierikswortel? “Daar stond direct een leger naaktslakken tegenover.”

Docent

Leerzaam. En dat vindt ook de biologieleraar van de middelbare scholengemeenschap in de buurt. Hij komt met zijn leerlingen kijken hoe de vruchtzetting van een appelboom werkt. En de docent van de nabijgelegen basisschool. Hij komt bijvoorbeeld met de kinderen tekenen.

Biodiversiteit

Liefhebbers, zoals wildplukkers en mensen die in bomen klimmen en door de bramen willen rauzen, vrijgezellenfeestjes en kookclubjes, weten steeds beter de weg te vinden naar deze verborgen schat. Maar ook dieren. De kikkers en salamanders in de kikkerpoel. Vogels, die zich achterin het eiland veilig voelen omdat daar geen honden komen. En insecten. Marco maait zo min mogelijk zodat zij de ruimte krijgen. En trouwens ook om CO2 vast te houden. En zo draagt Koningsspeel een steentje bij aan de biodiversiteit, het klimaat en het milieubewustzijn. “Ik ben daar al heel lang mee bezig, maar ik merk dat het ook bij anderen steeds meer begint te borrelen. In Papendrecht zelf wordt er bijvoorbeeld steeds meer gefaseerd gemaaid of adopteren bewoners het groenbeheer in hun eigen wijk. Geweldig.”

Elke week heeft hij zijn oplaadmoment in het voedselbos. “Een typische werkdag heb ik niet. Ik werk intuïtief, nu eens niet datagedreven of met targets, haha. Ik probeer te voelen: wat heeft de natuur nodig en waar heb ik zelf behoefte aan? Soms snoei ik wat, of maak ik een pad. Een ding is zeker: dat is nooit recht.”